در دل سرزمین پهناور و تاریخی ایران، بنایی باشکوه و دیدنی جای گرفته است که نه تنها به عنوان یکی از برجسته‌ترین آثار باستانی جهان شناخته میشود، بلکه روایتگر داستانی غنی از فرهنگ، هنر و تمدن کهن ایرانی است. این بنا، تخت جمشید نام دارد، میراثی گرانبها از دوران هخامنشیان، که در نزدیکی شهر شیراز قرار گرفته است. در این مقاله، قصد داریم تا شما را با تخت جمشید، این شاهکار معماری و تاریخی، بیشتر آشنا سازیم.
تخت جمشید که در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده، نمادی از عظمت و شکوه امپراتوری هخامنشی است.
در این مقاله، علاوه بر بررسی تاریخچه و معماری تخت جمشید، به مسیرهای دسترسی به این مکان تاریخی نیز خواهیم پرداخت. شیراز، به عنوان یکی از مهمترین شهرهای توریستی ایران، دارای دسترسی‌های متعدد و راحتی است که می‌تواند سفر به این اثر باستانی را برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران آسان‌تر سازد.
همراه ما باشید تا در این سفر مجازی، شما را به دیدار از این جواهر تاریخی ببریم و با جزئیاتی شگفت‌انگیز از تخت جمشید، این شاهدار تاریخی کهن، آشنا کنیم.
تخت جمشید کجاست؟
تخت جمشید، این شاهکار باستانی و نمادی از تمدن هخامنشیان، یکی از جاذبه های دیدنی شیراز است که در جنوب ایران واقع شده است. این مجموعه تاریخی در نزدیکی شهرستان مرودشت، در شمال شرقی شهر شیراز قرار دارد. تخت جمشید بر روی صخره‌ای در دامنه کوه رحمت ساخته شده است که این کوه در گذشته با نام‌های کوه مهر یا کوه میترا شناخته می‌شد.
مکان دقیق تخت جمشید در حاشیه شرقی مرودشت است، و از شهر شیراز حدود 60 کیلومتر فاصله دارد. به دلیل نزدیکی به شیراز، دسترسی به تخت جمشید از طریق جاده‌های اصلی و خدمات حمل و نقل عمومی مانند تاکسی یا تورهای گردشگری امکان‌پذیر است.
این نزدیکی باعث شده است که تخت جمشید به عنوان یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری شیراز و استان فارس شناخته شود و به راحتی قابل دسترسی برای گردشگران باشد.
راه های دسترسی به تخت جمشید
دسترسی به تخت جمشید، یکی از شاهکارهای معماری و تمدن هخامنشیان، به روش‌های مختلفی ممکن است. این مجموعه تاریخی در حدود 57 کیلومتری شهر شیراز و در شمال شهر مرودشت قرار دارد.
برای رسیدن به تخت جمشید، گردشگران باید به مرودشت بروند که حدود 40 کیلومتر از شیراز فاصله دارد. پس از رسیدن به مرودشت و نزدیکی پاسارگاد، یک مسیر 7 کیلومتری در قسمت شمالی شهر وجود دارد که به کاخ‌های پارسه منتهی میشود.
برای کسانی که تمایل به استفاده از وسایل نقلیه عمومی دارند، امکاناتی مانند اتوبوس‌ها و تاکسی در شیراز وجود دارد که می‌توانند گردشگران را به تخت جمشید برسانند. همچنین بسیاری از تورهای گردشگری نیز به این مکان تاریخی سفر می‌کنند.
اگر به مکان های تاریخی و بافت قدیمی شهر ها علاقه دارید پیشنهاد میکنم حتما از یزد دیدن کنید اگر تمایل دارید در مورد جاهای دیدنی یزد بیشتر بدانید مقالات دیگر را بخوانید.
بهترین زمان سفر به تخت جمشید
بهار و پاییز بهترین زمان برای بازدید از تخت جمشید هستند. آب‌وهوا در این زمان‌ها معتدل است و گردشگران می‌توانند از دیدن بنا در دمای مناسب لذت ببرند.
تابستان‌ها در شیراز معمولاً گرم و خشک است، بنابراین ممکن است برای برخی گردشگران بازدید در این فصل کمی ناراحت‌کننده باشد.
برای جلوگیری از شلوغی، بازدید در روزهای خلوت میان هفته مثلاً یکشنبه تا چهارشنبه توصیه میشود.
بهترین زمان برای بازدید از تخت جمشید، صبح زود مثلاً بلافاصله پس از باز شدن مجموعه یا بعد از ظهر است، زیرا هوا خنک‌تر است و شلوغی زیادی وجود ندارد.
توجه داشته باشید که در روزهای تعطیل به مناسبت عزاداری‌های مذهبی، سیزدهم فروردین ماه و روزهای خاص دیگر، مجموعه ممکن است تعطیل باشد.
یکی از بهترین جاذبه های دیدنی ایران در استان قزوین و قلعه الموت است در مقاله “ قلعه الموت قزوین ” بیشتر در مورد این جاذبه صحبت کرده‌ایم.
بخش های مختلف تخت جمشید
تخت جمشید، مجموعه‌ای باستانی و باشکوه از دوران هخامنشیان، شامل چندین بخش و کاخ مهم است که هر یک اهمیت تاریخی و معماری خاص خود را دارند:
— کاخ صد ستون
کاخ صد ستون، که گاهی به عنوان “تالار صد ستون” نیز شناخته میشود، یکی از مهمترین بناهای تخت جمشید است. این کاخ به دلیل داشتن ۱۰۰ ستون در مرکز خود شهرت دارد. این کاخ که در دوران داریوش اول و خشایارشاه بنا شده، محل برگزاری مراسم و جشنهای مهم بوده است.
کاخ صد ستون به دلیل معماری باشکوه و نقوش برجسته‌ای که روی ستون‌ها و دیوارهای آن حک شده‌اند، معروف است.
— دروازه ملل (یا دروازه همه ملل)
دروازه ملل، که به دروازه همه ملل نیز معروف است، ورودی اصلی تخت جمشید را تشکیل می‌دهد. این دروازه با نقوش برجسته و سنگ‌تراشی‌های دقیق خود، نمایانگر فرهنگ و هنر دوران هخامنشی است.
نقش‌برجسته‌های موجود بر روی دروازه نمایانگر نمایندگان ملت‌های مختلف تابع امپراتوری هخامنشیان است و نشان‌دهنده اهمیت تبادل فرهنگی و دیپلماتیک در آن دوران است. این دروازه به عنوان نمادی از قدرت و شکوه امپراتوری هخامنشی شناخته میشود و امروزه یکی از نمادهای مهم تخت جمشید به شمار می‌رود.
— کاخ تچر
کاخ تچر، که گاهی به عنوان کاخ زمستانی یاد میشود، در نزدیکی کاخ آپادانا واقع شده است. این کاخ به دلیل داشتن پلکانی زیبا با نقوش برجسته معروف است.
کاخ تچر شامل ستون‌ها و نقوش برجسته‌ای است که حکایت از هنر و معماری دوران هخامنشی دارند. این کاخ عمدتاً برای مراسم‌های خصوصی و اقامت زمستانی پادشاهان هخامنشی استفاده می‌شد.
— کاخ هدیش
یکی از کاخ‌های مهم تخت جمشید است که اعتقاد بر این است در زمان خشایارشاه، دومین پادشاه هخامنشی، ساخته شده است. این کاخ به نام همسر دوم خشایارشا، هدیش، نام‌گذاری شده است.
کاخ هدیش در مرتفع‌ترین قسمت معماری تخت جمشید قرار دارد و معماری خاص و متمایزی دارد. این بنا با نقوش و تزئینات زیبا و پیچیده خود، نشان‌دهنده شکوه و زیبایی دوران هخامنشیان است و از جمله مکان‌هایی است که در بازدید از تخت جمشید باید دید.
— کاخ آپادانا
کاخ آپادانا، یکی از بزرگترین و مهمترین بناهای تخت جمشید است. این کاخ که توسط داریوش اول ساخته شده، به عنوان مرکزی برای برگزاری مراسمها و جشنهای رسمی بوده است.
آپادانا به خاطر ستون‌های بلند و مجلل خود مشهور است. نقوش برجسته و زیبایی که روی دیوارها و ستون‌ها حک شده‌اند، نمونه‌ای از هنر و مهارت هنرمندان هخامنشی است.
کاخ آپادانا نه تنها به عنوان مکانی برای برگزاری مراسمها بلکه به عنوان نمادی از عظمت و شکوه امپراتوری هخامنشی مورد توجه بوده است.
— تالار تخت جمشید
تالار تخت جمشید به مجموعه‌ای از تالارها و ساختمان‌های متعدد اطلاق میشود که برای انجام مراسم و ملاقات‌های رسمی پادشاهان هخامنشی استفاده می‌شده‌اند.
این بخش از مجموعه شامل تالارهای مختلف با ستون‌های بلند و تزئینات زیبا است که نمایانگر هنر و معماری آن دوران است. تالارها محلی برای برگزاری مراسم‌های مهم، جشن‌ها و دیدارهای دیپلماتیک بوده‌اند.
— خزانه
خزانه تخت جمشید، که در بخش شمال شرقی مجموعه قرار دارد، یکی از بخش‌های مهم و کلیدی این مجموعه باستانی است. این ساختمان، که به عنوان محل نگهداری گنجینه‌ها و ثروت‌های امپراتوری هخامنشی شناخته میشود، دارای اهمیت فوق‌العاده‌ای در تاریخ و معماری ایران باستان است.
خزانه تخت جمشید شامل چندین اتاق و تالار بوده که بر اساس باور برخی از باستان‌شناسان، در آن دارایی‌ها و اشیای قیمتی نگهداری می‌شدند. این بخش از مجموعه، با نقوش و تزئینات مختلفی که دارد، نشان‌دهنده هنر و دقت هنرمندان و معماران دوران هخامنشی است.
— مجموعه پلکانی
مجموعه پلکانی تخت جمشید، که به پلکان‌های مراسمی نیز معروف است، از جمله قسمت‌های بسیار مهم و نمادین این مجموعه است. این پلکان‌ها که به طور خاصی طراحی شده‌اند، به بخش‌های مختلف تخت جمشید دسترسی فراهم می‌کنند.
پلکان‌های مجموعه پلکانی با نقوش برجسته و هنرمندانه‌ای تزئین شده‌اند که داستان‌ها و رویدادهای مختلف از دوران هخامنشیان را به تصویر می‌کشند.
این پلکان‌ها نه تنها از نظر معماری بلکه از نظر هنری نیز اهمیت دارند و گویای روایت‌های تاریخی و فرهنگی آن دوران هستند. پلکان‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که گام برداشتن بر روی آن‌ها آسان بوده و این نشان‌دهنده دقت معماران در طراحی بناهای عمومی است.
در مجموع، هر دو بخش خزانه و مجموعه پلکانی نمایانگر بخشی از شکوه و عظمت تخت جمشید و تمدن هخامنشیان هستند و به عنوان نمونه‌های بارز هنر و معماری آن دوران به شمار می‌روند.
سوالات متداول
فاصله تخت جمشید تا شیراز چقدر است؟
این مجموعه تاریخی در حدود 57 کیلومتری شهر شیراز و در شمال شهر مرودشت قرار دارد.