هنگامی که صحبت از زیبایی‌های دنیای گیاهان میشود، ارکیدهها بی‌شک در صدر قرار دارند. این گل‌های شگفت‌انگیز از جنگل‌های استوایی و نیمه‌استوایی آمریکای جنوبی و مرکزی تا مناطق گرمسیری آسیا و استرالیا گونه‌های خود را پرورش داده است.
ارکیدهها، با شکوفه‌هایی که در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها، اندازه‌ها و شکل‌ها ظاهر می‌شوند، نمادی از زیبایی و تنوع در طبیعت هستند.
علی‌رغم زیبایی خیره‌کننده‌شان، ارکیدهها گاهی به عنوان گیاهانی حساس در نگهداری شناخته می‌شوند. این تصور به خاطر نیازهای آنها در زمینه‌هایی چون نور، آبیاری، رطوبت و دما است. با این حال، با دانش و توجه کافی، نگهداری از گل ارکیده میتواند تجربه‌ای لذت‌بخش باشد.
در این مقاله، ما به بررسی شرایط نگهداری ارکیدهها خواهیم پرداخت، از نکات پایه‌ای تا ترفندهایی برای رشد و شکوفایی بهتر این گیاهان زیبا را خواهیم گفت. هدف ما این است که به شما نشان دهیم با رعایت چند اصل ساده، میتوانید از زیبایی این گل‌های استثنایی در خانه خود بهره‌مند شوید.
طرز نگهداری گل ارکیده
1- خاک مناسب
برای نگهداری از گل ارکیده، ترکیب خاکی مناسب باید چند ویژگی اصلی داشته باشد که شامل تهویه هوای مناسب، حفظ رطوبت مناسب، زهکشی مناسب و داشتن pH مطلوب است. خاک ایدهآل برای ارکیدهها در واقع خاک نیست بلکه یک ترکیب از مواد آلی و خوب زهکشی کننده است.
مواد رایجی که در ترکیب خاک برای ارکیدهها استفاده می‌شوند عبارتند از:
کوکوپیت : این مواد برای حفظ ساختار و ایجاد جریان هوا در خاک ارکیده مفید هستند. کوکوپیت استحکام و تهویه مناسبی برای ریشه‌ها فراهم می‌کنند و همچنین رطوبت را حفظ می‌کنند بدون اینکه آب در خاک جمع شود.
خزه : خزه یک جزء کلیدی در ترکیب خاک برای ارکیدهها است. این ماده سبک است و رطوبت را حفظ میکند در حالی که هنوز اجازه تهویه مناسب را می‌دهد.
سنگ پوکه : ساختار متخلخل این سنگ باعث ایجاد هوا میشود که به سلامت و رشد ریشه‌ها کمک میکند. این ماده سبک وزن است، مانع از فشرده شدن خاک شده و زهکشی عالی را فراهم میکند.
بیوماس : بسیاری از بهترین ترکیب‌های خاک برای ارکیدهها از بیوماس بازیافتی مانند پوسته‌های نارگیل و پوست برنج استفاده می‌کنند که تهویه و حفظ رطوبت اضافی را فراهم می‌کنند. این مواد از منابع پایدار تامین می‌شوند و دارای خواص ضد قارچ طبیعی هستند.
2- نور مناسب
نور یک عامل حیاتی در طرز نگهداری ارکیده است. شرایط ایدهآل نوری برای ارکیدهها به گونه‌ی آنها بستگی دارد اما به طور کلی، ارکیدهها به نور متوسط تا روشن نیاز دارند. نور باید غیرمستقیم و به صورت پراکنده باشد. نور مستقیم خورشید میتواند برای ارکیدهها بیش از حد شدید باشد و باعث سوختگی آنها شود.
به طور کلی در شرایط نگهداری گل ارکیده باید توجه کنید که انها روزانه حداقل شش ساعت نور دریافت کنند. با این حال، برخی از گونه‌ها که در محیط‌هایی با نور مستقیم بیشتر در طبیعت رشد می‌کنند، ممکن است تا هشت ساعت نور در روز نیاز داشته باشند.
مکان‌های ایدهآل برای قرار دادن ارکیدهها شامل نزدیک پنجره‌های رو به جنوب یا شرق است، جایی که نور روشن اما به صورت سایه‌دار فراهم میشود.
اگر ارکیدهها را در فضای داخلی پرورش می‌دهید، باید آنها را در منطقه‌ای روشن اما دور از نور مستقیم خورشید نگه دارید. برای ارکیده‌هایی که در فضای باز پرورش می‌یابند، بهتر است مکانی را انتخاب کنید که تا حدی سایه‌دار یا محافظت شده از نور مستقیم خورشید باشد.
3- آبیاری مناسب
آبیاری مناسب انواع گل ارکیده بستگی به چندین فاکتور دارد، از جمله نوع ارکیده، شرایط محیطی، و نوع خاک یا ترکیب بستری که در آن رشد میکند. در اینجا چند نکته کلیدی برای آبیاری ارکیدهها آورده شده است :
تشخیص زمان آبیاری : یکی از روش‌های ساده برای تشخیص زمان مناسب آبیاری، استفاده از سیخ چوبی است. یک سیخ چوبی را تا انتها از گوشه گلداندر خاک فرو ببرید اگر خاک به سیخ چسبید یعنی گیاه نیاز به آبیاری ندارد.
استفاده از آب مناسب : برای آبیاری ارکیدهها باید از آب ولرم استفاده شود و از آب نمک‌زدا یا آب مقطر اجتناب کنید.
استفادهاز جزیره : استفاده از یک جزیره میتواند رطوبت مورد نیاز گیاه را تامین کند.
اجتناب از آبیاری بیش از حد : ارکیدهها نسبت به آبیاری بیش از حد حساس هستند و میتواند باعث پوسیدگی ریشه شود.
استفاده از تکه‌های یخ : یک روش جالب برای کنترل میزان آبی که به ارکیده می‌دهید استفاده از تکه‌های یخ است. قرار دادن یخ روی ترکیب خاکی گلدان ارکیده، هفته‌ای یک بار، میتواند میزان آب مورد نیاز را تامین کند.
4- کوددهی مناسب
برای تغذیه گل ارکیده، استفاده از کودهای مخصوص و مناسب حائز اهمیت است. کود مناسب برای ارکیدهها باید هم عناصر ماکرو (مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و هم عناصر میکرو (مانند آهن، منگنز، بور، و دیگر عناصر کمیاب) را در بر داشته باشد. کودی که حاوی هر دوی این عناصر است به عنوان یک کود کامل شناخته میشود.
کودهای ارگانیک مانند جلبک دریایی گزینه‌ی خوبی هستند، اما به دلیل بوی قوی‌شان ممکن است برای برخی از مناسب نباشند. کودهای معدنی کامل نیز گزینه‌های مطمئنی برای تغذیه ارکیدهها هستند. برخی از پرورش‌دهندگان با استفاده از ترکیب کودهای ارگانیک و معدنی نتایج خوبی به دست می‌آورند.
یک روش رایج برای کوددهی به ارکیدهها “ضعیف، هفتگی” است. این به معنای استفاده از یک کود رقیق شده (تقریباً ۱/۴) در هر بار آبیاری است، به جای اعمال یک دوز کامل ماهانه است. همچنین، توصیه میشود قبل از کوددهی، ارکیده را آبیاری کنید تا از سوختن ریشه‌های خشک توسط کود جلوگیری شود.
برای ارکیده‌هایی که در حال رشد هستند، یک کود با نسبت NPK متوازن مانند ۲۰-۲۰-۲۰ توصیه میشود. در زمان گلدهی، استفاده از کود با فسفر بالاتر مانند ۱۰-۲۰-۳۰ ممکن است مفید باشد. اگر از کودهای ارگانیک استفاده می‌کنید، بهتر است آنها را به صورت رقیق شده بکار ببرید تا از واکنش‌های منفی گیاه جلوگیری کنید.
5- رطوبت مناسب برای نگهداری گل ارکیده
ارکیدهها به عنوان گیاهانی که در محیط‌های گرمسیری و جنگل‌های بارانی رشد می‌کنند، به میزان قابل توجهی از رطوبت برای رشد و شکوفایی بهتر نیاز دارند. برای تأمین رطوبت مورد نیاز آنها در نگهداری از گل ارکیده، روش‌های مختلفی وجود دارد:
— استفاده از جزیره : میتوانید یک لایه از مواد متخلخل مانند سنگریزه یا شنهای آکواریوم را درون سینی زیر گلدان قرار دهید و آن را با آب پر کنید، به گونهای که کف گلدان با آب تماس مستقیم نداشته باشد.
— قرار دادن گیاهان در کنار هم : گذاشتن ارکیدهها در کنار یکدیگر میتواند به ایجاد یک محیط مرطوبتر کمک کند.
— استفاده از دیگر گیاهان خانگی : اضافه کردن گیاهان دیگر به محیط نیز به افزایش رطوبت کمک میکند.
— استفاده از بطری اسپری : پاشیدن آب با بطری اسپری به صورت روزانه میتواند رطوبت را برای مدت کوتاهی افزایش دهد.
— استفاده از دستگاههای هواساز : این دستگاهها میتوانند به افزایش کلی رطوبت در محیط کمک کنند و برای مجموعههای بزرگتر ارکیده مفید هستند.