در قلب استان قزوین، بر فراز کوههای سنگی و در شمال شرقی روستای گازرخان، قلعه‌ای باشکوه و مرموز قرار دارد که تاریخچه‌ای ژرف و پیچیده دارد: قلعه الموت. این قلعه، نه تنها به دلیل معماری خود بلکه به خاطر نقش تاریخی‌اش در ایران باستان، شهرت جهانی یافته است.
قلعه الموت، معروف به دژ الموت که به معنای “آشیانه عقاب” است، بیشتر به خاطر نقش مرکزی‌اش در حکومت نزاریه اسماعیلیان به رهبری حسن صباح شناخته می‌شود. این قلعه در دوره صفوی به عنوان زندان استفاده می‌شد، اما کاوش‌های باستان‌شناسی نشان داده‌اند که قلعه فقط محل زندانی کردن نبوده و افرادی که در آن زندگی می‌کردند، از مرتبه اجتماعی خاصی برخوردار بوده‌اند.
علاوه بر جنبه‌های تاریخی و نظامی، قلعه الموت به خاطر موقعیت جغرافیایی و چشم‌اندازهای زیبایش نیز شهرت دارد. این قلعه در سال 1381 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و به یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری در استان قزوین تبدیل شده است. در ادامه راه های دسترسی به قلعه الموت را بررسی کرده و جاذبه‌های این قلعه را نام میبریم.
قلعه الموت کجاست؟
قلعه الموت، یکی از قلعههای تاریخی ایران، در استان قزوین و در منطقهای به همین نام واقع شده است. این قلعه در شمال شرقی روستای گازرخان قرار دارد و از شهر قزوین حدود 105 کیلومتر فاصله دارد.
قلعه الموت بر فراز صخره‌ای بلند واقع شده که ارتفاع آن 2,163 متر از سطح دریا است. برای رسیدن به قلعه باید مسیر پرپیچ و خمی را طی کنید که حدود یک ساعت طول می‌کشد. در فصل بهار، چشم‌اندازهای این منطقه بسیار دیدنی است، اما نیاز به آمادگی جسمانی بالا دارد تا بتوانید از پله‌ها برای رسیدن به قلعه استفاده کنید.
با توجه به موقعیت استراتژیک قلعه، دسترسی به آن از یک طرف به دلیل پرتگاه‌ها و شیب‌های تند دشوار است، و تنها یک ورودی در ضلع شمال شرقی وجود دارد. این قلعه به دلیل موقعیت دفاعی خود و همچنین ارتباط تاریخی با حسن صباح و فرقه اسماعیلیه از اهمیت خاصی برخوردار است
فاصله قلعه الموت تا تهران
فاصله قلعه الموت تا تهران تقریباً 240 کیلومتر است که حدود چهار ساعت زمان برای رسیدن به مقصد نیاز دارد. اگر در قزوین هستید، مسافت تا قلعه حدود 105 کیلومتر است که تقریباً 2.5 ساعت طول می‌کشد.
مسیر دسترسی قلعه الموت
در مورد مسیر دسترسی به قلعه، اگر از تهران می‌خواهید به قلعه الموت سفر کنید، باید از آزادراه کرج-قزوین به سمت شهر قزوین بروید. نرسیده به قزوین، مسیر فرعی الموت وجود دارد که با نزدیک‌ترین شهر، یعنی معلم کلایه، 85 کیلومتر فاصله دارد. این مسیر کوهستانی و صعب‌العبور است.
بهترین زمان سفر به قلعه الموت
بهار و پاییز این دو فصل بهترین زمان برای بازدید از قلعه الموت هستند. در بهار، طبیعت اطراف قلعه زنده و سرسبز است و هوا معتدل میباشد. پاییز نیز با آب‌وهوای خنک و رنگ‌آمیزی برگ‌ها، جذابیت خاصی دارد.
با وجود اینکه تابستان‌ها می‌تواند گرم باشد، اما همچنان گزینه خوبی برای بازدید است، به خصوص اگر صبح‌های زود یا عصرها به آنجا بروید.
برای جلوگیری از گرما و شلوغی، بازدید در صبح زود توصیه می‌شود. بازدید در عصرها نیز می‌تواند تجربه خوبی باشد، خصوصاً برای دیدن غروب خورشید در اطراف قلعه بسیار لذت بخش میباشد.
یکی از جاذبه‌های گردشگری ایران در شهر شیراز تخت جمشید می باشد در مقاله “تخت جمشید کجاست” بیشتر به این موضوع پرداخته‌ایم.
تاریخچه پیدایش قلعه الموت
قلعه الموت احتمالاً در قرن ۸ میلادی ساخته شده است. این قلعه به دلیل موقعیت استراتژیک و دسترسی دشوار به شهرت رسید.
این قلعه بیشتر به خاطر دوران حکومت اسماعیلیه در قرن ۱۱ و ۱۲ میلادی شناخته شده است. حسن صباح، رهبر اسماعیلیه، قلعه را به عنوان مقر اصلی خود انتخاب کرد و از آن به عنوان پایگاهی برای عملیات‌های سیاسی و نظامی استفاده کرد. قلعه الموت در سال ۱۲۵۶ میلادی به دست مغول‌ها افتاد و تقریباً تخریب شد.
معماری قلعه
قلعه بر روی صخره‌ای بلند و نفوذناپذیر ساخته شده و دارای دیوارهای محکم و برج‌های دیدبانی است. معماری قلعه بر پایه ملاحظات دفاعی و امنیتی بنا شده است. دیوارهای بلند و برج‌های مراقبت از ویژگی‌های اصلی آن هستند.
قلعه شامل فضاهای مسکونی، انبارها، آب‌انبارها و حتی باغ و کتابخانه میباشد.
جاذبه های دیدنی اطراف الموت
— دریاچه اوان
دریاچه زیبا و کوهستانی اوان در نزدیکی قلعه الموت قرار دارد و منظره‌ای دیدنی از طبیعت اطراف ارائه می‌دهد. این دریاچه برای قایقرانی، پیک‌نیک و کوهنوردی اطراف آن محبوب است.
— روستای گازرخان
این روستای تاریخی نزدیک به قلعه الموت واقع شده و فرصتی برای تجربه سبک زندگی سنتی و معماری روستایی منطقه را فراهم می‌کند.
— پارک ملی البرز مرکزی
این پارک ملی که نزدیک به قلعه الموت قرار دارد، فرصتی برای دیدن حیات وحش، گیاهان و مناظر طبیعی منطقه را به بازدیدکنندگان می‌دهد.
— روستای الموت و قزوین
بازدید از روستاهای الموت و شهر تاریخی قزوین که دارای بافت تاریخی و معماری قدیمی هستند، می‌تواند تجربه‌ای فرهنگی و تاریخی باشد.
— کوهنوردی در کوههای البرز
منطقه الموت در رشته‌کوه‌های البرز واقع شده و مسیرهای کوهنوردی زیادی برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و کوهنوردی وجود دارد.
— پیست اسکی دیزین
اگر در فصل زمستان به این منطقه سفر کنید، پیست اسکی دیزین که یکی از معروف‌ترین پیست‌های اسکی ایران است، فرصتی برای ورزش‌های زمستانی فراهم می‌کند.
— بازدید از قلعههای دیگر
منطقه الموت و اطراف آن دارای قلعههای دیگری نیز هستند که از نظر تاریخی و معماری قابل توجه هستند.